Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΕΝΟΣ ΛΑΣΤΙΧΟΒΟΛΟΥ

Η επικράτηση του λαστιχοβόλου έναντι του αεροβόλου, εδώ και πολλά χρόνια, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Η απλούστερη συντήρηση, τα σκοπευτικά, η ευθυβολία και η ευκολία όπλισης, αποτελούν μερικούς από τους -πρακτικής φύσεως- λόγους, για τους οποίους τα λαστιχοβόλα προτιμήθηκαν.
Προσωπικά, θεωρώ ότι σήμερα, στην πλέον εξελιγμένη του μορφή (πανίσχυρες κατασκευές που οπλίζουν από άκρη σε άκρη, με διαμορφωμένα μονοκόμματα ανθρακονημάτινα σώματα μεγάλης μάζας και κλειστούς οδηγούς), το λαστιχοβόλο κρατάει αδιαμφισβήτητα τα σκήπτρα στον θρόνο του. Όμως μοιάζει πλέον να έχει πλησιάσει περισσότερο από ποτέ στο όριο της εξέλιξής του. Πιστεύω πως από εδώ και πέρα θα βλέπουμε μικρής, και μάλλον δευτερευούσης σημασίας βελτιώσεις στα όπλα αυτά. Μακάρι το μέλλον να με διαψεύσει.
Από την άλλη, τα αεροβόλα φαίνεται πως έχουν πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουν. Οι δυνατότητές τους φαίνονται πραγματικά εντυπωσιακές, όσον αφορά θέματα βλητικής ικανότητας και ευκινησίας. Όμως απαιτείται μεγάλο κόστος έρευνας, ανασχεδίαση ορισμένων ζητημάτων από «λευκό χαρτί» και πολλές δοκιμές ακόμα. Ο χρόνος μόνο θα δείξει ποιοι από τους παραπάνω συλλογισμούς θα επαληθευτούν και ποιοι όχι. Ως τότε, ας επικεντρωθούμε στο λαστιχοβόλο...
Το λαστιχοβόλο βασίζεται στην αρχή του τόξου, με τη διαφορά ότι διαθέτει μηχανισμό ώστε να συγκρατεί το βέλος οπλισμένο, και να το απελευθερώνει ο χρήστης όποτε αυτός το επιθυμεί, απλά τραβώντας τη σκανδάλη (κάτι σαν τη μεσαιωνική βαλλίστρα).
Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσει ο ψαροκυνηγός ότι το λαστιχοβόλο στην ουσία αποτελεί ένα σύστημα τα στοιχεία του οποίου (κυρίως σώμα όπλου, μηχανισμός, βέργα, λάστιχα) είναι αλληλένδετα και πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία μεταξύ τους. Οποιαδήποτε διαταραχή σε κάποιο από τα στοιχεία αυτού του συστήματος θα έχει αρνητικά αποτελέσματα στην απόδοσή του, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να ενέχει ακόμη και κίνδυνο για τον χρήστη (π.χ. ακούσια απελευθέρωση της βέργας, εξαιτίας υπερφόρτωσης ελαστικών...).
Υλικά κατασκευής και ιδιότητες
Τα υλικά κατασκευής ενός λαστιχοβόλου μπορεί να είναι το ξύλο, το αλουμίνιο ή άλλα σύνθετα υλικά όπως κέβλαρ, υαλονήματα ή ανθρακονήματα, που καθορίζουν με τη σειρά τους και τις ιδιότητες του όπλου, τα προτερήματα και τα μειονεκτήματά του. Πιο συγκεκριμένα:

• Ξύλο: Η διαχρονικότητα - φυσικότητα του ξύλου είναι χαρακτηριστική. Πρόκειται για ένα κλασικό, πανέμορφο υλικό, το οποίο μάλιστα είναι και οικολογικό εν αντιθέσει με τα σύνθετα. Στα μειονεκτήματα θα έβαζα τη συχνότερη συντήρηση, χωρίς όμως να προβληματίζει ιδιαίτερα, ειδικά όταν πρόκειται για είδος ξύλου teak, καθώς και ότι εάν απαιτηθεί δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε κάποια μικρή επιφάνεια, που θα είναι συνάμα το ίδιο ισχυρή με τα παρακάτω υλικά.









• Αλουμίνιο: Η ανθεκτικότητα αυτού του υλικού στην κρούση είναι παροιμιώδης. Κατά την άποψή μου πρόκειται για το ιδανικότερο υλικό για την κατασκευή αντικειμένων όπως το ψαροτούφεκο, το οποίο όμως προϋποθέτει μεγάλο κεφάλαιο για να μπορείς να εκμεταλλευτείς τις πραγματικές δυνατότητές του και να δημιουργήσεις «πρωτοποριακά» και διαφοροποιημένα σχήματα, όπως μηχανήματα hydroforming και συγκολλητές laser. Με τη σωστή κατεργασία είναι το μακροβιότερο και με τη μικρότερη απαιτούμενη συντήρηση. Όποιος έχει τον παραμικρό ενδοιασμό για τα παραπάνω, αρκεί να ρίξει μια ματιά στην τεχνολογία εφαρμογής και τα αποτελέσματά της στους σκελετούς ποδηλάτων (βιομηχανική παραγωγή).
Δυστυχώς μέχρι στιγμής, λόγω κόστους, το έχουμε δει να χρησιμοποιείται μόνο σε συμβατικές κατασκευές όσον αφορά τα ψαροτούφεκα, με ελάχιστες εξαιρέσεις κάποια μοντέλα των εταιρειών Omer και Sporasub. Έτσι, εάν απαιτηθούν να εφαρμοστούν μεγάλες δυνάμεις (πολυλάστιχο), συνήθως θα μας προδώσουν τα πλαστικά μέρη της λαβής-κεφαλής και η συνδεσμολογία τους.

 
• Ανθρακόνημα: Πρόκειται για το επικρατέστερο των έως σήμερα γνωστών σύνθετων υλικών, που έχει κερδίσει την πλειονότητα των κατασκευαστών, με έμφαση στην κατηγορία των λεγόμενων «υπερόπλων». Αυτό θα έλεγα ότι οφείλεται αφενός στα μοναδικά χαρακτηριστικά του, αφενός όσον αφορά την ακαμψία ακόμα και σε πολύ μίνιμαλ κατασκευές όταν αυτό απαιτηθεί, αφετέρου στην απαστράπτουσα, εντυπωσιακή, σχεδόν απόκοσμη εμφάνισή του, που καταφέρνει να «μαγνητίζει» τους υποψήφιους αγοραστές.

Τα μέρη του όπλου
Το σημαντικότερο τμήμα ενός όπλου είναι η λαβή του! Ακόμα και το «καλύτερο» όπλο να σου δώσουν, αν η λαβή δεν ταιριάζει στις διαστάσεις του χεριού σου, δεν πρόκειται ποτέ να δεθείς μαζί του (δεν θα μπορέσει να γίνει «προέκταση» του χεριού σου, δηλαδή), ενώ επηρεάζεται αρνητικά και η ευθυβολία του όπλου, αφού η ανάκρουση δεν απορροφάται σωστά από το χέρι (παίξιμο της λαβής μέσα στην παλάμη κατά τη βολή). Εδώ, οι διαμορφωμένες λαβές έχουν την τιμητική τους, αν και συνηθέστερα βρίσκουν εφαρμογή σε πολυλάστιχα σχήματα.
Εν κατακλείδι, μην παραλείψετε πριν από την τελική αγορά να φορέσετε ένα γάντι και να προβάρετε! Από εκεί και πέρα, αξιολογήστε μηχανισμό σκανδάλης, κεφαλή και σωλήνα του όπλου.
 
• Ο μηχανισμός σκανδάλης: Οι επικρατέστεροι τύποι μηχανισμών σκανδάλης είναι ο κανονικός και ο ανάποδος. Χονδρικά θα λέγαμε ότι η κύρια σχεδιαστική διαφορά τους είναι ότι ο πρώτος έχει το μάνταλο συγκράτησης της βέργας μπροστά από τη σκανδάλη, ενώ ο δεύτερος πίσω. Ο τελευταίος έχει εμφανιστεί στην ευρωπαϊκή αγορά τα τελευταία χρόνια, και όπως πάει κερδίζει συνεχώς έδαφος. Όλο και περισσότερες εταιρείες πλέον τοποθετούν στα όπλα τους ανάποδο μηχανισμό.
Είναι αυτονόητο ότι όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος όπλισης, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η ενέργεια που θα εισπράξει η βέργα κατά την έξοδό της από το όπλο. Αυτό επιτυγχάνεται μειώνοντας τα «νεκρά» μήκη του όπλου, δηλαδή με έναν όσο το δυνατόν πιο ανάποδο μηχανισμό σκανδάλης (ο μόνος περιοριστικός παράγοντας είναι η ικανότητά μας να οπλίσουμε τα λάστιχα από κάποιο σημείο και πέρα), τοποθετώντας επίσης τα λάστιχα να ξεκινάνε από την άλλη άκρη, στην κεφαλή του όπλου.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα παραπάνω, θα μπορούσαμε να πούμε απλοϊκά ότι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ιδανικού λαστιχοβόλου, θα ήταν να οπλίζει από τη μία άκρη έως την άλλη. Όσοι αμφισβητούν τη χρήση του ανάποδου μηχανισμού, στο επόμενο ψάρεμα ας οπλίσουν το τουφέκι τους στην πρώτη σκάλα, μιας και είναι σίγουρα πιο ξεκούραστο από το να πάνε τα λάστιχα στη δεύτερη, αλλά και περιττό, εκτός και αν τελικά έχουν παρατηρήσει κάποια διαφορά δύναμης από τη μία σκάλα στην άλλη...
Πάντως, όποιος κι αν είναι ο τύπος του μηχανισμού, θα πρέπει να διατηρεί την ευαισθησία της σκανδάλης σε υψηλά επίπεδα όταν είναι οπλισμένος. Έτσι, καλό είναι να συμβουλευόμαστε τον κατασκευαστή για τα φορτία για τα οποία έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί ο μηχανισμός του όπλου, ειδικά όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί σε ιδιοκατασκευές.
 
• Η κεφαλή του όπλου: Υπάρχουν οι κλειστού και οι ανοιχτού τύπου κεφαλές. Διαφέρουν στο ότι στις πρώτες, το ένα ζευγάρι λάστιχα τραβάει παράλληλα τη βέργα, ενώ στις δεύτερες τα λάστιχα τραβάνε υπό γωνία. Και σε αυτήν την περίπτωση παίζει μεγάλη σημασία το τι βολεύει τον κάθε χρήστη, αν και κάποια πράγματα είναι και θέμα συνήθειας.
Προσωπικά προτιμώ τις ανοιχτού τύπου κεφαλές στα όπλα μου, γιατί δίνουν μια πιο «ελεύθερη» σκοπευτική εικόνα βέργας - στόχου (χωρίς αψίδα και λοιπά εμπόδια), αλλά και γιατί καθιστούν το όπλο πιο ευκίνητο κατά τις πλευρικές μετατοπίσεις (τα λάστιχα «τρέχουν» κατά μήκος στα πλευρά του σωλήνα, χωρίς να προεξέχουν).
Επίσης, ένα όπλο με περαστά λάστιχα συνήθως είναι και πιο αθόρυβο κατά τη μετακίνησή του, αφού τα λάστιχα δεν πάλλονται σαν χορδές όπως συχνά συμβαίνει στα όπλα με κλειστού τύπου κεφαλή. Από την άλλη πάλι, ένα όπλο με περαστά, για να δουλέψει σωστά απαιτεί οδηγό κατά μήκος του σωλήνα.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι, λόγω τριβών της βέργας πάνω στον οδηγό, υπάρχουν μεγάλες απώλειες ενέργειας, άποψη την οποία δεν συμμερίζομαι. Ναι μεν υπάρχουν κάποιες επιπλέον τριβές εξαιτίας του οδηγού, όμως αυτές αντισταθμίζονται και μάλιστα πολλές φορές υπερκερδίζονται (στα πολυλάστιχα σχήματα), από το γεγονός ότι ο οδηγός θα ελαχιστοποιήσει τις ταλαντώσεις που δέχεται το καμάκι κατά την εκτόνωση των ελαστικών, πράγμα πιο σημαντικό για διάφορους λόγους, όπως π.χ. μεγαλύτερη ακρίβεια στη βολή, αλλά και περισσότερη ταχύτητα τελικά, αφού το βέλος κατευθύνεται προς τον στόχο χωρίς ταλαντώσεις - απώλειες ενέργειας, όπως προαναφέρθηκε.
 
• Σωλήνας - κορμός όπλου: Αποτελεί το μεσαίο τμήμα του ψαροτούφεκου, αυτού που συνδέει τα δύο άκρα (λαβή-κεφαλή). Άλλοτε αποτελείται από έναν απλό στρογγυλό αλουμινοσωλήνα (πλέον επιλέγεται κυρίως στα μικρού έως μεσαίου μήκους όπλα 60-90 εκ.), ενώ σε άλλες περιπτώσεις, πιο εξειδικευμένες και σαφώς πιο ακριβές, μπορεί να είναι κατασκευασμένος από ξύλο ή άλλα σύνθετα υλικά (ανθρακονήματα, κέβλαρ, υαλονήματα, κεραμικά κ.λπ.). Μπορεί να είναι ξεχωριστό τμήμα του όπλου, όπου πάνω του συνδέονται η κεφαλή και η λαβή (συνήθως με πίρους), ή να δημιουργεί ένα ενιαίο, μονοκόμματο σύνολο, που περιλαμβάνει τα προαναφερόμενα κομμάτια (πρόκειται για τα λεγόμενα «μονομπλόκ» όπλα στην ψαροτουφεκάδικη γλώσσα).
Στη δεύτερη και πιο περίπλοκη περίπτωση, συνήθως το όπλο συνοδεύεται σχεδιαστικά και από ένα πιο «ψαγμένο» διαμορφωμένο σχήμα, το οποίο το καθιστά πιο υδροδυναμικό, προσδίδοντάς του και άλλα πλεονεκτήματα συνάμα, όπως μειωμένη ανάκρουση και μεγαλύτερη ακρίβεια στη βολή.
Ο λόγος ύπαρξης αυτής της κατηγορίας όπλων δεν είναι πάντα η μόδα ή η δημιουργία καταναλωτικού «ρεύματος» (ενίοτε συμβαίνει και αυτό), αλλά η ανάγκη που προκύπτει από το επιλεκτικό κυνήγι μεγάλων ψαριών (εκεί μέσα οριοθετήστε τις προσωπικές σας αναζητήσεις και φιλοδοξίες: τις μεγάλες συναγρίδες του κάβου, τα μεγάλα «μαύρα» στο γκρέμι, τα μεγάλα πελαγίσια...).
Πάντως ό,τι και αν επιλέξετε θα πρέπει να είναι μεγάλο, το οποίο συνήθως συνδυάζεται με εξελιγμένες τεχνικές όπως το συρτό καρτέρι. Σε δύσκολες, πολυψαρεμένες περιοχές, όπου το θήραμα μπορεί να σου δώσει μια ευκαιρία για βολή, αυτή δεν θα είναι σε κοντινές αποστάσεις συνήθως. Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με θηράματα μεγάλης μάζας, σε όχι και τόσο κοντινές αποστάσεις, εξού και η ανάγκη για αυξημένη διάτρηση, ταχύτητα και ευθυβολία.
Ο κανόνας προκύπτει από τη συχνότητα επανάληψης ενός γεγονότος, και όχι από το τυχαίο ενός περιστατικού. Όσοι λοιπόν ασχολούνται επισταμένως, και όχι περιστασιακά, με τον παραπάνω τρόπο κυνηγιού, γνωρίζουν καλά ότι ένα καλό και ακριβό τουφέκι αξίζει τα λεφτά του και με το παραπάνω. Επιπλέον, στην πραγματικότητα αποτελεί και στάση υπευθυνότητας και σεβασμού προς το θήραμα, αφού ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες ξεψαρίσματος και άσκοπου τραυματισμού του ψαριού, λόγω βλητικής ανεπάρκειας.
Με απλά λόγια, θα έλεγα πως δεν πας στο κυνήγι αγριογούρουνων με φλομπεράκι...

Τα περιφερειακά: μουλινέ & καμάκι
Μουλινέ είναι το γνωστό μας καρούλι, τοποθετημένο στην κάτω μεριά του όπλου. Πλέον υπάρχει στην αγορά μια απίστευτη ποικιλία τέτοιων ποιοτικότατων εξαρτημάτων, σε ό,τι μέγεθος ο χρήστης επιθυμεί για το ανάλογο κυνήγι. Θες μίνιμαλ και ευέλικτο για τα ρηχοκάρτερα; Το 'χεις. Θες τεράστιο, από πανίσχυρα υλικά, να το φορτώσεις 100+ μέτρα 2άρι dynema, να πας να κυνηγήσεις...δράκους; Το 'χεις και αυτό.
Πρόκειται για ένα απαραίτητο αξεσουάρ, που η παρουσία του θα μας επιτρέψει την ασφαλή επιστροφή στην επιφάνεια, με τον παράλληλο έλεγχο του θηράματος από εκεί. Η τοποθέτησή του καλό είναι να γίνεται όσο πιο κοντά στον υποφυλακτήρα, για καλύτερο ζύγισμα και ευκινησία του όπλου. Προτιμήστε αυτά που διαθέτουν εξωτερικούς προστατευτικούς πίρους, ώστε να αποφύγετε τυχόν μελλοντικές δυσάρεστες εκπλήξεις (π.χ. κάποια σπείρα που πετάχτηκε έξω από το τύμπανο και μπλόκαρε τη λειτουργία του μουλινέ).
Το σχοινί καλό θα είναι να μην είναι υπερβολικά λεπτό (καλό πάχος θεωρώ τα 2 - 2,2 χιλ.), ώστε να προσδίδει καλό πιάσιμο και έλεγχο στο αγαντάρισμα των μεγάλων ψαριών (πολύ χρήσιμο όταν κυνηγάμε μεγάλα μαύρα και θέλουμε άμεση απομάκρυνση αυτών από τα βράχια μετά το χτύπημα). Τέλος, προσέξτε τη σωστή φορά τυλίγματος του σχοινιού σε κάποια μοντέλα, γιατί εάν γίνει λάθος, τότε στο πρώτο τράβηγμα, αντί να ξετυλιχτεί το σχοινί, θα βρεθείτε με ένα καλά σφιγμένο μουλινέ.
 
• Καμάκι: Συχνά ακούμε ότι όσο μεγαλύτερη είναι η μάζα του βέλους, τόσο αυξάνεται και η
ικανότητα διατρητικότητάς του. Στην πραγματικότητα η παραπάνω άποψη αποτελεί τη μισή αλήθεια. Γιατί ναι, όσο πιο βαριά είναι η βέργα, τόσο μακρύτερα θα ταξιδέψει και με μεγαλύτερη δυνατότητα κρούσης, όμως μόνο στην περίπτωση που υπάρχουν και οι ανάλογες προϋποθέσεις. Δηλαδή, το ίδιο το όπλο να μπορεί να την υποστηρίξει -να της δώσει τη σωστή ταχύτητα. Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι χρειάζεται μάζα πολλαπλάσια ενός όπλου για να μπορέσει να αποσβέσει και κατ' επέκταση να εκμεταλλευτεί (να περάσει στη βέργα) το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που θα δημιουργηθεί από τη μεγάλη ισχύ των πολλών ελαστικών και της βαρύτερης βέργας (δράση - αντίδραση).
Κι όταν μιλάω για μάζα όπλου αναφέρομαι σε αρκετά κιλά (3, 4, 5 ή και περισσότερα, αναλόγως το μήκος όπλου) που χρειάζονται για να μπορέσει μια 8άρα να ταξιδέψει αξιοπρεπώς προς τον στόχο. Αυτό, όσο και αν ακούγεται υπερβολικό, μπορεί να το διαπιστώσει κάποιος μόνο εάν δοκιμάσει πολλά και διαφορετικά όπλα σε σταθερές σχετικά συνθήκες (σκοποβολή σε σταθερό στόχο και σε μετρημένη απόσταση από αυτόν).

Επιλέγοντας σχήμα αιχμής
Ως γνωστόν, το μικρότερο σχήμα στον κύκλο είναι το τρίγωνο. Μια τριγωνική αιχμή βέλους είναι ό,τι αποτελεσματικότερο για βολές στο μπλε, όχι όμως και στην τρύπα, μιας και χαλάει εύκολα το σχήμα της όταν έρχεται σε επαφή με τα βράχια.
Η τετράκοπη αιχμή είναι μια πιο ενδιάμεση λύση όταν πρόκειται για μικτό κυνήγι. Αντέχει σαφώς περισσότερο στην κρούση, ενώ από άποψη διάτρησης είναι πολύ κοντά σε μια τρίκοπη. Φρεζαριστές, δίφτερες, τρίκοπες - τετράκοπες βέργες, αποτελούν ό,τι πιο απόλυτο και αποτελεσματικό για το «υπερόπλο» του αγκουατίστα-καρτερίστα.
Από την άλλη, μια κλασική «σφαιρική» αιχμή, με ελαφρύ ή και καθόλου φρεζάρισμα για το φτεράκι, αποτελεί ίσως την ιδανικότερη επιλογή όταν το βέλος πρόκειται να... φλερτάρει συχνά με τα βράχια.
Έχω δει με τα μάτια μου 100άρι μάζας 3,3 κιλών (η μάζα του όπλου μετριέται πάντα χωρίς βέργα και λάστιχα), να στέλνει στον στόχο 8άρα 140 εκ. με ξεκάθαρα καλύτερα αποτελέσματα διάτρησης από άλλα όπλα, μήκους 125 και 130 εκ., στα 5,5 μέτρα από την άκρη του βέλους.
Το τι γινόταν στην προκειμένη περίπτωση νομίζω πως είναι ξεκάθαρο. Τα μακρύτερα όπλα προσπαθούσαν να στείλουν τις βαρύτερες βέργες τους (8άρες 160 εκ.), όμως η μικρή αναλογικά μάζα τους (2,5 έως 3 κιλά) τους στερούσε τη δυνατότητα να φορτώσουν την απαιτούμενη «δύναμη» σε λάστιχα, ώστε να το επιτύχουν αυτό. Ειδικότερα, η μεγαλύτερη μάζα της βέργας ήταν εις βάρος των συγκεκριμένων όπλων (μην παραβλέπουμε το γεγονός ότι η μεγαλύτερη διάμετρος-επιφάνεια μιας χοντρύτερης βέργας έχει και μειονέκτημα κατά τη διάτρηση, όσον αφορά την αντίσταση που ασκείται σε αυτήν από τις τριβές).
Η πραγματική διαφορά, βέβαια, μεταξύ των προαναφερόμενων όπλων, όσον αφορά την αποτελεσματικότητά τους απέναντι σε «ζωντανούς στόχους», είναι πολύ μεγαλύτερη από το φαινομενικό ζήτημα της διάτρησης, αφού το πρώτο (το 100άρι με τη σημαντικά κοντύτερη 8άρα) για να καταφέρει να πετύχει μεγαλύτερη διάτρηση από τα υπόλοιπα, φανταστείτε πόσο ταχύτερα στέλνει τη βέργα του στον στόχο, ώστε να αντισταθμίσει τη συγκριτικά ελλιπή μάζα της μικρότερης βέργας. Πράγμα ουσιαστικότερο όταν μιλάμε για πραγματικές συνθήκες κυνηγιού, π.χ. μια συναγρίδα σε βολή από σεβαστή απόσταση...
To σχήμα της αιχμής του βέλους επίσης, είναι ένας σημαντικός παράγοντας που θα επηρεάσει αναλόγως τη διάτρησή του (βλέπε σχετικό ένθετο).
Σε κάθε περίπτωση, πριν ξεκινήσετε το ψάρεμά σας φροντίστε για την άριστη κατάσταση της αιχμής και του βέλους σας γενικότερα. Επίσης, χρήσιμο είναι η τελευταία σκάλα όπλισης να είναι όσο το δυνατόν πιο πίσω, κοντά στην οροφή του μηχανισμού της σκανδάλης. Τέλος, το ή τα φτεράκια καλό είναι να παρουσιάζουν ένα σχετικά χαμηλό προφίλ στο σώμα της βέργας, αφού έτσι αφενός συμβάλλουν τα μέγιστα υπέρ της διάτρησης, και αφετέρου δημιουργούν μικρότερο σκίσιμο όταν η βολή γίνεται στα «ψαχνά» του θηράματος, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες ξεψαρίσματος (στις μονόφτερες βέργες).

Λάστιχα: η κινητήρια δύναμη της βέργας
Συντελεστή όπλισης στην πραγματικότητα ονομάζουμε την επιμήκυνση του ελαστικού. Έτσι, όταν λέμε π.χ. συντελεστή 3, εννοούμε το μήκος του λάστιχου +2 φορές επιμήκυνση του αρχικού αυτού μήκους. Όλα τα λάστιχα που έχω πιάσει στα χέρια μου ως τώρα (και έχω δοκιμάσει σχεδόν τα πάντα), σε πραγματικές συνθήκες δουλεύουν με όριο (χονδρικά) το 3,1 - 3,2 (εξαίρεση αποτελεί μια συγκεκριμένη ποιότητα ελαστικού που δοκιμάζω εδώ και λίγο διάστημα).
Και λέγοντας πραγματικές συνθήκες, εννοώ ότι ένα όπλο θα μείνει συνήθως οπλισμένο για 30 ή και περισσότερα λεπτά, χωρίς να ρίξει τουφεκιά. Κοντύτερα λάστιχα στο πέρασμα του προαναφερόμενου χρόνου στην πραγματικότητα δεν θα δώσουν περισσότερη δύναμη, αφού θα παρουσιάσουν σημαντική πτώση της αρχικής-φαινομενικής δύναμης, της τάξης του 15-20%, θα μας ανεβάσουν επιπλέον παλμούς άδικα κατά τη διαδικασία όπλισης (όπως προείπα αυτή η παραπάνω δύναμη δεν θα αξιοποιηθεί, αφού θα χαθεί με το πέρας του πρώτου μισάωρου), και φυσικά θα φθαρούν γρηγορότερα (θα αντέξουν λιγότερα ψαρέματα).
Θυμάμαι λίγα χρόνια πίσω, όταν πηγαίναμε στον στόχο με τα όπλα μας να έχουν λάστιχα κομμένα σε συντελεστές της τάξης του 3,5... Και ναι, ρίχναμε απίστευτες τουφεκιές σε πρώτο χρόνο. Μόνο που δεν ξέραμε το πόσο πλανεμένοι ήμασταν. Αυτό το αντιληφθήκαμε με πίκρα αργότερα στη θάλασσα, όταν διαπιστώναμε τελικά ότι το όπλο δεν έριξε όπως περιμέναμε (και το ψάρι χαμένο φυσικά). Αυτά μπορέσαμε να τα κατανοήσουμε καλύτερα λίγο αργότερα, μελετώντας τα εκτενή άρθρα του κ. Μπέκα εκ Θεσσαλονίκης... Τον άνθρωπο δεν τον γνωρίζω προσωπικά, όμως θεωρώ πως τα εύσημα πρέπει να αποδίδονται εκεί που πρέπει. Καθότι άπιστος Θωμάς ή αν προτιμάτε... πειραματικός τύπος, σύντομα διαπίστωσα και ιδίοις όμμασι (στο γνωστό αγαπημένο μας φελιζόλ) πόσο δίκιο είχε ο κ. Μπέκας.
Κατά το κόψιμο των ελαστικών υπολογίστε ότι μετά τη διαδικασία στρωσίματος (1 ψάρεμα) τα λάστιχα θα παρουσιάσουν μια μικρή πλαστική παραμόρφωση (μόνιμο ξεχείλωμα) της τάξης του 0,1. Έτσι, αν αρχικά κόπηκαν στο 3,2, τελικά θα καταλήξουν να δουλεύουν στο 3,1 περίπου.
Σημαντικότατο είναι να προτιμάτε την υποδιαίρεση της δύναμης των ελαστικών σε όσο το δυνατόν λιγότερα μέρη. Είναι αποδοτικότερο (εάν μπορεί φυσικά να τα οπλίσει ο χρήστης) να τοποθετηθούν π.χ. 2x19 από 3x16 (πάντα στον ίδιο συντελεστή και ποιότητα κατασκευής ελαστικού). Αυτό γιατί η υδροστατική πίεση αλλά και οι τριβές (όταν τα λάστιχα εφάπτονται ή ακόμα χειρότερα «καβαλάνε» το ένα το άλλο) αποτελούν παράγοντες που θα επηρεάσουν αρνητικά περισσότερο το λεπτότερο και πολυλάστιχο σχήμα, αλλά και γιατί η συνολική δύναμη θα μοιραστεί σε λιγότερες σκάλες όπλισης.
Προσέξτε και κάτι ακόμα. Δεν υπάρχουν λάστιχα μαλακά ή σκληρά, αλλά δυνατά και λιγότερο αποδοτικά (δυστυχώς, αν προσδοκάς δύναμη από το λάστιχο θα πρέπει και να δώσεις). Ούτε κάποια που είναι γραμμικά και άλλα που εκτονώνονται απότομα. Το αναφέρω αυτό γιατί συχνά γίνεται λόγος στις ιδιότητες διάφορων ελαστικών με τους παραπάνω χαρακτηρισμούς, τους οποίους επιτρέψτε μου να τους χαρακτηρίσω «άστοχους».
Το λάστιχο είναι ένα ομοιογενές υλικό στη δομή του. Δεν θα επεκταθώ, όμως, περισσότερο σε αυτό. Για τυχόν απορίες, απευθυνθείτε στους ειδικούς (προτείνω Μπέκα και Demka)...

Επίλογος
Ολοκληρώνοντας το άρθρο, εύχομαι να βρήκατε ενδιαφέρουσες κάποιες από τις παραπάνω πληροφορίες και να μην έγινα κουραστικός. Αν μάλιστα προέκυψε προβληματισμός και διάθεση για πειραματισμό, τότε θεωρώ ότι πέτυχα τον στόχο μου.
Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι το ψαροτούφεκο είναι ένα σύστημα που απαρτίζεται από επιμέρους στοιχεία, τα οποία αλληλεπιδρούν το ένα στο άλλο (βέργα, λάστιχα, μηχανισμός σκανδάλης κ.λπ.). Όποια επέμβαση για βελτίωση και αν κάνουμε, θα πρέπει αυτή να «εναρμονίζεται» με τα υπόλοιπα στοιχεία του όπλου (δεν είναι ωφέλιμο να υπερφορτώσουμε σε δύναμη ένα συμβατικό όπλο, γιατί μπορεί να έχουμε κάμψη του σωλήνα ή υπερβολική ανάκρουση, και κατ' επέκταση μπόλικες αστοχίες).
Μια χρήσιμη ιδέα, ιδιαίτερα για την τσέπη μας, πριν από την αγορά ενός όπλου, εάν υπάρχει η δυνατότητα είναι να δανειστείτε το μοντέλο που σας ενδιαφέρει από κάποιο φίλο (τώρα πλέον υπάρχουν διαθέσιμα για δοκιμή και από κάποιες εταιρείες).
Δοκιμάστε, συγκρίνετε, ακούστε τις γνώμες των άλλων, και κρίνετε με βάση την τεκμηρίωση των λεγομένων τους. Να θυμάστε ότι το ζήτημα «όπλο» είναι και υποκειμενικό, αφού εξαρτάται από τις προσωπικές ανάγκες ή συνήθειες του καθενός. Ευτυχώς, σήμερα στην αγορά υπάρχει πληθώρα ποιοτικότατων προϊόντων. Μάλιστα ορισμένα από τα κορυφαία της παγκόσμιας αγοράς ανήκουν σε ελληνικές εταιρείες. Αναζητήστε τα και μόνο κερδισμένοι θα βγείτε.

thalassamedia.gr